Lees hier ons beleid en onze visie rond dwangmaatregelen/vrijheidsbeperkende maatregelen.
Vrijheidsbeperkende maatregelen in het ziekenhuis zijn alle maatregelen en middelen die de bewegingsvrijheid van een patiënt beperken. De maatregelen kunnen enkel overwogen worden in kader van veiligheid of toedienen van een levensnoodzakelijke behandeling.
Het ziekenhuis streeft een fixatie-arm beleid na. Dit wil zeggen, zoeken naar preventieve middelen, zoeken naar minder ingrijpende alternatieven, fixeren als het echt niet anders kan en zo kort mogelijk in tijd. Handvaten van ons beleid : het opleiden van de medewerkers, overleg met patiënt en zijn naasten, het ondersteunende patiëntendossier en frequente evaluatie van de maatregelen en het beleid.
Er zijn de vrijheidsbeperkende maatregelen die de bewegingsvrijheid van de patiënt inperken tot de kamer of de dienst. De patiënt wordt niet fysiek gefixeerd en kan nog vrij rondwandelen in de omgeving. Dit is mogelijk via het plaatsen van een deurhekken, een patiëntenarmband met een alarmfunctie, of een verblijf op een dienst waarbij de toegangsdeur beveiligd is.
Het best gekend zijn de maatregelen die in de volksmond ‘fixatie' worden genoemd. Verwijzend naar fysiek gebonden zijn aan bed of zetel door bijvoorbeeld polsbanden, een bolsterhandschoen, Zwitserse gordel (fixeren in een zetel), bedsponden, een voorzettafel, een trappelzak,....
Isolatie van een patiënt is een mogelijke maatregel. Op geriatrie kan dit op een timeout kamer. Dit is een veilige, prikkelarme kamer waar patiënt tot rust kan komen, zonder dat er sprake is van fysiek fixeren. Verhoogd toezicht is er mogelijk via een camera. Op de spoedopname is er een isolatiecel, aangewend bij extreme noodsituaties. Fysieke fixatie aan bed kan toegepast worden, verhoogd toezicht via een camera is voorzien.
Dwangmedicatie is sederende medicatie, voorgeschreven door een arts, om in extreme situaties angst of agressie bij de patiënt onder controle te krijgen en de patiënt in rust te brengen. Soms kan een combinatie van maatregelen als fysieke fixatie en/of een isolatiecel tijdelijk noodzakelijk zijn.
De vrijheidsbeperkende maatregelen, zonder fysieke fixatie, worden door het team toegepast, in overleg met zo mogelijk de patiënt en of zijn mantelzorger. Hier primeert de ‘veiligheid’, waarbij een gedesoriënteerde patiënt of patiënt met dwaalgedrag vrij kan rondstappen en vermeden wordt dat hij/zij andere kamers binnenstapt of het ziekenhuis verlaat.
Een vrijheidsbeperkende maatregel kan ook toegepast worden op vraag van een patiënt of familielid. Bijvoorbeeld een patiënt vraagt zelf de bedsponden omhoog te trekken omdat dit een houvast is of uit schrik om uit bed te vallen.
Maatregelen om te fixeren is de laatste keuze, zo preventieve maatregelen niet helpen en de veiligheid in gedrang komt of de behandeling niet gegarandeerd kan worden.
Enkel in noodsituaties kunnen de zorgverleners vrijheidsbeperkende maatregelen toepassen, zonder voorafgaande inspraak van patiënt en/of familie. De twee indicaties zijn het vermijden dat de patiënt zichzelf of anderen schade toebrengt en het kunnen toedienen van een levensnoodzakelijke behandeling. In deze situaties is er vaak sprake van fysieke fixatie, isolatiekamer, sederende medicatie. Uiteraard zal de familie zo snel als mogelijk hiervan op de hoogte worden gebracht. Van zodra de toestand van de patiënt het toelaat, worden de genomen maatregelen gecommuniceerd en zo snel mogelijk afgebouwd. Bij het nemen van dergelijke maatregelen staan we stil hoe de patiënt en zijn naasten dit ervaren en proberen de impact ervan te ondervangen.
Elke maatregel van vrijheidsbeperking is een beslissing die voor iedere patiënt afzonderlijk wordt genomen. De voor- en nadelen worden zorgvuldig afgewogen, teneinde de minst ingrijpende maatregel aan te wenden. Zo mogelijk overleggen we voorafgaand met de patiënt, zijn familie of wettelijk vertegenwoordiger.
Enkel in urgente situaties gaan we over tot fixatie zonder het plegen van overleg. We informeren zo snel mogelijk de familie en geven graag toelichting bij het eerstvolgend bezoek aan de patiënt.
Het zorgteam evalueert dagelijks de noodzaak van de maatregelen, hoe ze afgebouwd kunnen worden en of er alternatieven zijn. De familie is een onmisbare schakel bij deze afwegingen.
De motivatie van de maatregelen, de duur, de evaluaties, de betrokkenen bij het overleg worden bijgehouden in het patiëntendossier. Net als de op te volgen risico’s. Er gelden strikte aandachtspunten zoals verhoogde toezicht op de basisbehoeften van de patiënt, ondersteuning van de patiënt en zijn familie, voorkomen van complicaties ten gevolge van de fixatie ...
Zo er gebruikt wordt gemaakt van de isolatieprocedure en of dwangmedicatie wordt een register aangelegd met alle observatiemomenten. Dit is minstens eenmaal om het anderhalf uur. Gezien de grote psychische impact voor de patiënt, zal het toepassen van de procedure zo kort als mogelijk gehouden worden. De noodzaak van de procedure wordt bij iedere observatie geëvalueerd.
Aanwezigheid van familieleden kan een positieve invloed hebben op het gedrag van de patiënt. Fixatiemaatregelen kunnen soms tijdens het bezoek onderbroken worden, minder ingrijpende alternatieven kunnen uitgetest worden en dit komt de afbouw van de maatregelen ten goede.
Geef gerust aan, als familielid wat een geruststellend effect heeft op de patiënt. Breng iets herkenbaars mee van thuis, een foto, een klokje ...
Spreid zo mogelijk onder de familieleden het bezoek, zodat er maximaal iemand vertrouwds aanwezig is op de kamer.
Praat over de maatregelen met het team. Wat doet het met de patiënt, wat doet het met jou, welke informatie mis je, welke info is voor het zorgteam nuttig …
Download hier onze brochure.
