De dienst Intensieve Zorgen (IZ) of intensieve therapie-eenheid behandelt alle patiënten met acute levensbedreigende aandoeningen. Ook na zware chirurgische ingrepen worden patiënten op de dienst opgenomen.
De behoefte aan intensieve zorgen neemt wereldwijd toe. Enkele oorzaken zijn de vergrijzing van de bevolking, de geneeskunde die steeds meer haar grenzen verlegt en een maatschappij die voortdurend hogere eisen stelt aan de zorgverlening.
Op de intensieve therapie-eenheid worden de patiënten in optimale ruimtelijke en technische omstandigheden behandeld. In het Jan Yperman Ziekenhuis zijn er 14 geïsoleerde patiëntenboxen die identiek uitgerust zijn met state-of-the-art hoogtechnologische apparatuur.
Een opname van een patiënt op de intensieve therapie-eenheid (ITE) is meestal het gevolg van een zware operatieve ingreep, een ernstige ziekte of kan aangewezen zijn na een trauma indien continue bewaking noodzakelijk is.
Patiënten komen op intensieve zorgen terecht omdat één of meerdere van hun orgaansystemen falen of dreigen te falen. Dat kan de bloedsomloop (shock) zijn, de ademhaling (astma, longontsteking), het hart (hartinfarct, hartstilstand), de spijsvertering (maagbloeding, darmobstructie), het zenuwstelsel (hersentrauma, epilepsie, coma) ...
Een opname is soms zeer onverwacht met onduidelijkheid over de toekomst. Het doel van de afdeling is patiënten door een kritieke, soms levensbedreigende fase heen te helpen, zodat zij kunnen herstellen van de onderliggende ziekte of operatie.
De behandelende artsen op de afdeling zijn de anesthesisten-intensivisten. Daarnaast staat een heel team speciaal opgeleide verpleegkundigen in voor de voortdurende bewaking van de patiënten. Er wordt door de intensivisten nauw multidisciplinair samengewerkt met alle andere disciplines.
Patiënten die op de intensieve therapie-eenheid liggen, worden gemonitord. De hartslag, de bloeddruk, het zuurstofgehalte en de temperatuur worden constant gemeten. Aan de hand van de monitor en andere apparaten zoals beademingstoestellen (die de ademhaling van de patiënt overnemen), dialysetoestellen (nemen de nierfunctie van de patiënt over) en dergelijke kunnen we de toestand van de patiënt goed opvolgen en accuraat ingrijpen bij onverwachte problemen.
In het Jan Yperman Ziekenhuis wordt iedere patiënt in een aparte box verzorgd met een speciaal ‘intensief' bed. Daarbij heeft iedere patiënt een alternerende matras (matras tegen doorligwonden) om aan drukpreventie te doen. De vitale parameters (pols, bloeddruk, ademhaling enz.) worden gevolgd op een monitor.
Medicatie en infusen worden elektronisch gestuurd. Alle gegevens worden daarna via een aparte computer verenigd. Zo kan er beter een totaalbeeld van de patiënt verkregen worden en ‘zorg op maat' geboden worden.
De hartslag van patiënten op een hospitalisatie-afdeling kan op intensieve zorgen gevolgd worden op een monitor (telemetrie). Bij sommige patiënten met een te traag hartritme wordt een tijdelijke of zelfs een definitieve pacemaker ingeplant.
Artificiële of kunstmatige beademing betekent dat de ademhaling van de patiënt volledig overgenomen of ondersteund wordt door een beademingstoestel.
Het beademingstoestel wordt door middel van de beademingsslangen verbonden met de endotracheale tube (beademingsbuisje) of trancheostomietube (buisje in de hals) van de patiënt.
De beademing is nodig wanneer de patiënt niet meer in staat is om zelf te ademen omwille van te weinig zuurstofopname, wanneer de patiënt in slaap gehouden wordt of wanneer de patiënt in shock is.
Soms kan het ook gebeuren dat de patiënt tijdelijk niet-invasief (zonder beademingsbuisje) beademd wordt. Dit gebeurt aan de hand van een gezichtsmasker dat wordt aangesloten op het beademingstoestel, dat zuurstof toevoert en koolzuurgas afvoert. Afhankelijk van de toestand van de patiënt, kan hij/zij eten, drinken en praten. Indien de gasuitwisseling beter is, stopt deze vorm van beademing.
Soms ademt de patiënt echter niet of nauwelijks meer (door uitputting, coma ... ). Dan wordt de patiënt kunstmatig beademd en in slaap gehouden (kunstmatige coma). Nieuwere beademingstechnieken zorgen ervoor dat de longen niet verder beschadigd zouden worden: daartoe wordt o.a. gebruik gemaakt van beademing in buikligpositie.
Patiënten met nierlijden kunnen op IZ terecht voor de klassieke nierdialyse (kunstnier) of CVVH (Continu VenoVeneuze Hemofiltratie) waarbij met behulp van hoogtechnologische apparatuur de functie van de nier 24u/24 wordt ondersteund of overgenomen.
De koelmatras wordt op intensieve zorgen gebruikt bij patiënten na een reanimatie of patiënten die een zwaar hoofdtrauma hebben opgelopen na een val, een auto- of fietsongeval. De koelmatras is een witte wikkelmatras waardoor ijsgekoelde vloeistof vloeit om zo de temperatuur van de patiënten te doen dalen.
De koelmatras heeft tot doel de overlevingskansen van de patiënt te verbeteren.
Een ventrikeldrain (intracraniële drain) is een smal plastic buisje dat zich in het hersenvocht ter hoogte van de hersenventrikel bevindt. De drain is verbonden met een monitor en een recipiënt. De ventrikeldrain dient om de druk in de schedel te observeren en de afvloei van overtollig hersenvocht te garanderen. Patiënten van Intensieve Zorgen die een hersentrauma, hersenbloeding, hersenoperatie of andere aandoeningen hebben waarbij de hersenen kunnen zwellen, hebben in de meeste gevallen een intracraniële drukmeting nodig. Als die druk te hoog wordt, kan dit de bloeddoorstroming naar de hersenen belemmeren en hersenschade veroorzaken.
Een langdurig verblijf op de intensieve therapie-eenheid kan in sommige gevallen betekenen dat er gedurende de opname gedragsveranderingen optreden zoals agitatie, verwardheid, angst en agressiviteit.
Een familielid gefixeerd zien liggen in bed kan aangrijpend zijn. Wij voeren een fixatie-arm beleid op onze eenheden en zullen enkel en alleen in uiterste nood fixatie opstarten wanneer de patiënt zichzelf in gevaar kan brengen.
Als dienst stellen we voor om binnen de familie of vriendenkring een contactpersoon aan te duiden. Zijn/haar telefoonnummer wordt door de verantwoordelijke verpleegkundige in het dossier genoteerd.
Deze contactpersoon kan 24 uur per dag telefonisch informatie opvragen. Het is dan ook de contactpersoon die de bekomen informatie doorgeeft aan andere familieleden of naasten. Deze afspraak wordt gemaakt om misverstanden te voorkomen bij het overdragen van informatie.
Deze contactpersoon fungeert ook als aanspreekpunt voor de verpleegkundigen of artsen (bv. bij het achteruitgaan van de toestand, bij ontslag).
Tijdens ieder bezoekmoment zal de verantwoordelijke verpleegkundige de familie te woord staan. Indien de familie uitleg wenst van een arts, kan dit.
Als standaardmaatregel worden de hygiënische zorgen uitgevoerd met een geel overschort en handschoenen. Dit om verspreiding van eventuele ziekteverwekkende kiemen (schimmels, virussen of bacteriën die ziektes veroorzaken) van patiënt tot patiënt te voorkomen.
In de meeste gevallen vormt de pathogene kiem geen risico voor bezoekers en is normaal sociaal contact met de patiënt dan ook toegelaten. In uitzonderlijke gevallen dient de bezoeker voorzorgsmaatregelen te nemen, maar bij de meeste pathogene kiemen is het ontsmetten van de handen bij het betreden en verlaten van de kamer voldoende.
Het kan ook zijn dat patiënten gedurende hun verblijf op de intensieve therapie-eenheid geïsoleerd worden omwille van infecties. Dit betekent dat de éénpersoonskamer slechts betreden mag worden na het nemen van strikte voorzorgsmaatregelen door ziekenhuismedewerkers en (in uitzonderlijke gevallen) door de bezoekers.
Bij deze vorm van isolatie is het belangrijk dat de bezoekers die nog een ander patiënten bezoek inplannen in het ziekenhuis dit even uitstellen of de patiënt op Intensieve Zorgen als eerste bezoeken. Bezoekers die zich ziek voelen, kunnen best even niet op bezoek komen ter bescherming van de patiënt.
Om strikt hygiënische redenen op de afdeling mogen geen bloemen of andere geschenken worden meegebracht.
