De Wet op de Patiëntenrechten van 22 augustus 2002 verleent je als patiënt een aantal rechten en omschrijft hoe je deze kan uitoefenen.
Volgens de eigen behoeften moet elke patiënt de best mogelijke dienstverstrekking kunnen krijgen, in functie van de medische kennis en van de beschikbare technologie. Dit alles met respect voor de menselijke waardigheid en voor de autonomie van de patiënt, zonder enig onderscheid (bijvoorbeeld sociale klasse, seksuele geaardheid, filosofische overtuiging).
De patiënt heeft ook het recht op een effectieve pijnbestrijding met het oog op het voorkomen, behandelen en verzachten van lichamelijke en psychische pijn.
De patiënt kiest de beroepsbeoefenaar en mag zich op elk ogenblik richten tot een andere beroepsbeoefenaar. Die vrije keuze kan evenwel in sommige gevallen beperkt worden door de wet of door de omstandigheden eigen aan de organisatie van de gezondheidszorgen (bijvoorbeeld bij gedwongen opname van een persoon met een geestesziekte, bij aanwezigheid van slechts één specialist in een ziekenhuis,...).
Anderzijds kan elke beroepsbeoefenaar kiezen om een patiënt niet te behandelen om persoonlijke of beroepsredenen, uitgezonderd in geval van nood. Als de beroepsbeoefenaar een opgestarte behandeling onderbreekt, moet hij evenwel de continuïteit van de zorgen waarborgen.
De patiënt heeft het recht op alle informatie die nodig is om inzicht te krijgen in zijn gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan. De beroepsbeoefenaar deelt de informatie meestal mondeling mee in een taal aangepast aan de patiënt. Hij houdt onder meer rekening met de leeftijd, de opleiding en het begripsvermogen van de patiënt.
Indien de patiënt de informatie niet wenst te vernemen, moet de beroepsbeoefenaar deze wens respecteren (vb. weigering om te weten of men al dan niet drager is van een ongeneeslijke ziekte zoals de ziekte van Huntington) en moet hij dit noteren in het patiëntendossier. De beroepsbeoefenaar kan dit "verzoek van de patiënt om niet te weten" naast zich neerleggen, indien het niet meedelen juist een ernstig nadeel voor de gezondheid van de patiënt of van derden (vb. besmettelijke ziekte) betekent. In dat geval dient de beroepsbeoefenaar vooraf een andere beroepsbeoefenaar te raadplegen en de eventueel aangewezen vertrouwenspersoon te horen.
Uitzonderlijk mag de beroepsbeoefenaar bepaalde informatie niet meedelen aan de patiënt, indien hij oordeelt dat ze op dat ogenblik een ernstig nadeel voor de gezondheid van de patiënt zou meebrengen. Voor die ongebruikelijke en tijdelijke handelwijze dient de beroepsbeoefenaar het advies van een collega in te winnen en de motivering van deze onthouding aan het patiëntendossier toe te voegen. Bovendien wordt de gevoelige informatie aan de eventuele vertrouwenspersoon meegedeeld.
De vertrouwenspersoon
Als patiënt kan je je steeds laten bijstaan door een vertrouwenspersoon. Deze persoon hoeft geen familielid te zijn.
Jouw vertrouwenspersoon kan vervolgens:
De beroepsbeoefenaar noteert dit in het patiëntendossier, samen met de identiteit van de vertrouwenspersoon. Je kan ook zelf een vertrouwenspersoon aanstellen door dit formulier in te vullen en te bezorgen aan de ombudsdienst. Minderjarige kinderen die ouder zijn dan 15 jaar kunnen aan de hand van dit document hun ouders aanstellen als vertrouwenspersoon. Vervolgens kan een ouder-kind koppeling gemaakt worden via MyNexuzHealth. Voor minderjarige kinderen jonger dan 15 jaar kan dit op vaag van de ouders via MyNexuzHealth.
Wettelijke vertegenwoordiger
Ben je als patiënt niet langer in staat je patiëntenrechten te laten gelden en ben je dus wilsonbekwaam, dan wordt er gekeken wie jou als patiënt kan vertegenwoordigen. De wetgever voorziet hierbij een cascadesysteem. Je kan als wilsbekwame patiënt zelf een wettelijk vertegenwoordiger aanstellen die jouw rechten kan laten gelden eenmaal je zelf jouw wens niet meer kan uiten. Dit kan aan de hand van dit aanvraagformulier. Bezorg dit document aan uw behandelend arts of aan de ombudsdienst zodat dit kan worden opgenomen in jouw patiëntendossier.
Online gegevensdeling
Meer info over online gegevensdeling en de geïnformeerde toestemming tot die gegevensdeling vind je hier.
Vooraleer een behandeling wordt opgestart, dient de beroepsbeoefenaar daartoe de vrije en geïnformeerde toestemming van de patiënt te verkrijgen. Dit houdt in dat de beroepsbeoefenaar de patiënt duidelijk heeft geïnformeerd over de karakteristieken van de geplande tussenkomst en dit voor deze tussenkomst (vb. voor de patiënt zich op de operatietafel bevindt).
Het gaat hier over informatie over het doel (vb. een diagnosestelling, om te opereren), de aard (vb. is de tussenkomst pijnlijk?), de graad van urgentie, de duur, de frequentie, de contra-indicaties, de nevenwerkingen, de relevante risico's, de noodzaak aan nazorg, de financiële gevolgen (vb. honoraria, het al dan niet geconventioneerd zijn van de beroepsbeoefenaar), de eventuele gevolgen van een weigering van toestemming alsook de mogelijke alternatieven van de behandeling.
Het recht op geïnformeerde toestemming omvat ook het recht op het vernemen of de beroepsbeoefenaar verzekerd is en gemachtigd is om zijn beroep uit te oefenen. Meer info vind je op deze pagina en op de artsenpagina's zelf. Naast de conventiestatus wordt de info omtrent de verzekeraar waarbij de arts is aangesloten voor zijn burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering vermeld.
In een spoedgeval, wanneer het onmogelijk is de wil van de patiënt of van zijn vertegenwoordiger te kennen (vb. een bewusteloze persoon in een spoeddienst), voert de beroepsbeoefenaar alle noodzakelijke tussenkomsten uit en vermeldt dit in het patiëntendossier.
De toestemming wordt mondeling door de patiënt gegeven of wordt door de beroepsbeoefenaar uit zijn gedragingen afgeleid (vb. de patiënt steekt de arm uit voor een injectie). De patiënt kan zijn toestemming geven onder bepaalde voorwaarden (vb. stopzetting van chemotherapie bij afwezigheid van resultaat). In overleg kunnen de patiënt en de beroepsbeoefenaar beslissen de toestemming schriftelijk vast te leggen en die aan het patiëntendossier toe te voegen (vb. bij een belangrijk onderzoek of behandeling).
Indien de patiënt weigert of zijn toestemming intrekt, respecteert de beroepsbeoefenaar deze weigering zolang de patiënt die niet herroepen heeft. De beroepsbeoefenaar blijft echter wel een kwaliteitsvolle dienstverstrekking verlenen (bv. voortzetting van de lichamelijke basisverzorging van een patiënt die weigert te drinken en te eten). De patiënt of de beroepsbeoefenaar kunnen verzoeken dat de weigering of de intrekking van de toestemming in het patiëntendossier vermeld wordt.
Indien de patiënt zich in een gezondheidstoestand bevindt die hem verhindert zijn wil uit te drukken (vb. in coma, bij een degeneratieve mentale aandoening), moet de beroepsbeoefenaar de voorafgaande wilsverklaring respecteren die door de patiënt werd opgesteld op het ogenblik dat hij nog in staat was zijn rechten uit te oefenen. In deze voorafgaande verklaring kan de patiënt te kennen hebben gegeven dat hij weigert zijn toestemming te verlenen in een bepaalde tussenkomst (via het formulier negatieve wilsverklaring). Bij voorkeur stelt de patiënt deze voorafgaande wilsverklaring op in aanwezigheid van een derde persoon (vb. een beroepsbeoefenaar) om afwijkende interpretaties te vermijden. De verklaring is niet beperkt in de tijd, tenzij ze door de patiënt herroepen wordt op een ogenblik dat hij in staat is zijn rechten uit te oefenen.
De beroepsbeoefenaar heeft voor elke patiënt een zorgvuldig bijgehouden dossier, dat hij op een veilige plaats bewaart. Dit dossier bevat de identiteitsgegevens van de patiënt en medische informatie (vb. onderzoeksresultaten, diagnosestellingen). De patiënt kan aan de beroepsbeoefenaar vragen om aan het dossier bepaalde documenten toe te voegen (vb. een wetenschappelijk artikel over zijn ziekte, een document waarin een vertrouwenspersoon of een vertegenwoordiger aangewezen wordt,...). Indien de patiënt van beroepsbeoefenaar verandert, kan hij vragen dat zijn patiëntendossier wordt overgedragen om de continuïteit van de zorgen te waarborgen.
De patiënt kan (mondeling of schriftelijk) aan de beroepsbeoefenaar vragen dat hij rechtstreeks zijn patiëntendossier kan inzien. Vanaf de ontvangst van dit verzoek, heeft de beroepsbeoefenaar 15 dagen tijd om het dossier aan de patiënt voor te leggen, met uitzondering van de persoonlijke notities van de beroepsbeoefenaar (aantekeningen die voor derden verborgen zijn, die bestemd zijn voor persoonlijk gebruik van de beroepsbeoefenaar en die voor de kwaliteit van de zorgen van geen belang zijn) en de gegevens die betrekking hebben op derden (vb. identiteitsgegevens van naasten die informatie hebben toevertrouwd zonder medeweten van de patiënt). De patiënt kan onder dezelfde voorwaarden ook vragen om een afschrift uit het patiëntendossier tegen een wettelijk bepaalde kostprijs.
De patiënt kan schriftelijk een vertrouwenspersoon aanwijzen om hem bij te staan of om zijn patiëntendossier in zijn plaats in te zien, met inbegrip van de persoonlijke notities indien de vertrouwenspersoon een beroepsbeoefenaar is. Het verzoek van de patiënt en de identiteit van de vertrouwenspersoon worden aan het patiëntendossier toegevoegd.
Elk afschrift krijgt de vermelding 'strikt persoonlijk en vertrouwelijk'. Het betreft een eenvoudige aanwijzing, een signaal dat de patiënt opvat zoals hij wil. De beroepsbeoefenaar levert geen afschrift af indien hij over elementen beschikt die erop wijzen dat de patiënt onder druk staat om de betrokken informatie aan derden mee te delen (vb. werkgever, verzekeringsmaatschappij).
Na het overlijden van een patiënt kunnen bepaalde familieleden met een geldige reden (bv. vermoeden van een medische fout, opsporen van familiale antecedenten) een beroepsbeoefenaar aanwijzen (bv. de huisarts van het gezin) die het patiëntendossier van de overledene met de persoonlijke notities kan inzien. Op voorwaarde dat de patiënt hier tegen tijdens zijn leven geen uitdrukkelijk bezwaar heeft geuit. Teneinde de persoonlijke levenssfeer van de patiënt te beschermen, is de inzage onrechtstreeks en wordt ze beperkt tot de gegevens die rechtstreeks verband houden met de redenen die de naasten inroepen.
Binnen het JYZ stellen we alles in het werk om de privacy van onze patiënten, familieleden, bezoekers, zorgverleners, medewerkers, artsen,... te respecteren.
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) die van kracht is sinds 25 mei 2018, beter bekend als de General Data Protection Regulation (GDPR), vervangt en verstrengt de vroegere privacywetgeving met als doel de persoonsgegevens van elke burger beter te beheren en te beschermen.
Vandaar heeft het JYZ bij de verwerking van persoonsgegevens bijzondere aandacht voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Lees hier meer over de bescherming van je privacy.
Alle medewerkers van het ziekenhuis streven naar een zo goed mogelijke opvang, verzorging en begeleiding van jou en jouw familie tijdens je verblijf in het ziekenhuis. Het kan gebeuren dat je ondanks onze inzet en inspanningen niet volledig tevreden bent over bepaalde aspecten van jouw behandeling of jouw verblijf.
Indien je meerderjarig bent, dan kan je zelf opkomen voor je rechten als patiënt. Indien je om een bepaalde reden (tijdelijk) niet langer bekwaam bent om die rechten zelf uit te oefenen, kan een aangestelde vertegenwoordiger jouw rechten behartigen.
De relatie tussen patiënt en zorgverlener is gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen. Als patiënt heb je rechten. Daarnaast verwachten de zorgverleners, de directie en andere medewerkers van het ziekenhuis ook jouw engagement, namelijk:
Bij vragen, aarzel niet om de ombudsdienst te contacteren.
