Tijdens de bijeenkomsten van de Multidisciplinaire Osteoporosekliniek wordt de aanpak van osteoporose in het Jan Yperman Ziekenhuis besproken.
Osteoporose of botontkalking is een aandoening van het bot waarbij de botdichtheid en -architectuur vermindert. Deze aandoening kan men vergelijken met het poreus worden van witsteen door de eeuwen heen. Osteoporose leidt tot een verzwakte botsterkte met een verhoogde kans tot fracturen of breuken als resultaat. De meest voorkomende breuken zijn die van de pols-, later de lenden- en borstwervels en uiteindelijk ook heupkopfracturen. Bij osteoporose wordt het bot aangetast zonder dat de patiënt dit voelt; het is dus pijnvrij. Daardoor wordt osteoporose vaak de ‘stille botziekte’ genoemd. Dit is niet het geval bij artrose, veroorzaakt door overbelasting, waarbij botaanwas de beweeglijkheid vermindert en meer pijn uitlokt bij het bewegen.
Toch kunnen breuken door osteoporose enorme gevolgen hebben op de levenskwaliteit van de patiënt. Zo probeert men een polsbreuk te reduceren door het dragen van een brace voor een aantal weken of door een gipsimmobilisatie.
Een wervelbreuk is erg pijnlijk en moet vaak zonder heelkundige ingreep behandeld worden. Nadien is de houding van de patiënt bij het staan en zitten duidelijk afwijkend (cf. een bolle rug). Bijkomend heeft de patiënt last van een langdurige immobilisatie en een aantal maanden hevige pijn.
Een heupbreuk leidt onomkeerbaar tot een operatie met het plaatsen van een totale heupprothese of een pin zodat de patiënt terug kan stappen. Nadien volgt een lange revalidatie voor de patiënt.
Men voorkomt osteoporose het best door voldoende lichaamsbeweging, gezonde voeding (met voldoende calcium) en genoeg licht (vitamine D).
Het is ook belangrijk om je preventief te laten screenen hiervoor. Dit doet men aan de hand van een botdensitometrieonderzoek, waarbij men het aantal gram bot per cm² in de heup en in de wervelkolom meet. Dit screenen is erg van belang bij 75-plussers, aangezien leeftijd één van de grootste risicofactoren is voor osteoporose.
Ook bij patiënten met verhoogde risico’s (reumapatiënten en patiënten na chemotherapie met een langdurige inname van Cortisone) is het belangrijk om zich te laten screenen voor osteoporose.
Ook voor vrouwen is het aangeraden om zich binnen de vijf jaar na hun menopauze te laten screenen.
Bij mannen en vrouwen boven de 50 jaar die (na een lichte val) een breuk oplopen van een pols, bovenarm, ruggenwervel, bekken, heupkop of onderbeen, is een nazicht via de osteoporosekliniek aangewezen. Een vroegtijdige diagnose en behandeling van osteoporose voorkomt nieuwe breuken op oudere leeftijd.
Wanneer de osteoporose wordt vastgesteld, bestaat de behandeling uit 3 stappen:
Voor patiënten jonger dan 75 jaar is een screeningsonderzoek mogelijk via de polikliniek osteoporosekliniek (route 58). Hierbij denken we voornamelijk aan de postmenopauzale vrouwen. Daar kan een botdensitometrie worden uitgevoerd die de botdichtheid ter hoogte van de wervelzuil en de heup evalueert en bepaalt. Daarna worden andere risicofactoren op het oplopen van een breuk bepaald. Dit doet men aan de hand van erfelijkheidsfactoren, voorgeschiedenis van breuken en de inname van bepaalde medicatie.
Voor 75-plussers is er binnen de dienst Geriatrie een osteoporosetraject via het dagziekenhuis. Daar worden patiënten niet alleen gescreend en behandeld op osteoporose, maar ook geadviseerd op vlak van voeding en beweging. Daarnaast wordt het valrisico geanalyseerd, en worden concrete valpreventietips meegegeven. Het team van medewerkers op het geriatrisch dagziekenhuis bestaat uit een verpleegkundige, een diëtist, een ergotherapeut, een sociaal medewerker en een geneesheer-specialist in de geriatrie.
De nieuwste richtlijnen voor het behandelen van osteoporose worden besproken op de viermaandelijkse bijeenkomsten van de Multidisciplinaire Osteoporosekliniek van ons ziekenhuis.
De osteoporosekliniek is zeer actief op het Geriatrisch Dagziekenhuis.
Alle consultaties gebeuren na afspraak bij het secretariaat Fysische geneeskunde op 057 35 73 80.
Voor mensen ouder dan 70 jaar kan een afspraak gemaakt worden via het Geriatrisch Dagziekenhuis op 057 35 62 71.
